Retro-special 1994 | Deel I: Het onverwachte debuut van Jos Verstappen

De discussies die eind 1993/begin 1994 gevoerd werden in de Formule 1 verschilden niet zo heel veel van de discussies die momenteel gevoerd worden. De kernwoorden van de reglementswijzigingen die dat jaar ingevoerd worden zijn kostenbesparing en beperking van de invloed van techniek. De algehele opvatting was dat de coureurs in de voorgaande jaren meer en meer een secundaire rol waren gaan spelen in de besturing van de wagens. Voor 1994 werd daarom ook besloten om alle elektronische rijdersassistentie te verbieden. De wagens mochten niet meer uitgerust zijn met actieve ophangingen, anti-blokkeer remmen, tractiecontrole en launch control. Ayrton Senna, drievoudig wereldkampioen, maakte direct na het bekend worden van deze verboden dat ‘1994 een jaar vol ongelukken zou worden’, als de FIA niets zou doen om de snelheid van de wagens te beperken. Daarnaast mocht er voor het eerst sinds 1983 weer bijgetankt worden tijdens de races.

Het grootste nieuws aan het eind van 1993 was dat ook het seizoen 1994 zonder regerend wereldkampioen verreden zou worden. Alain Prost beëindigde na het behalen van zijn vierde wereldtitel met Williams zijn carrière. Het stelde Williams in staat om Prosts grootste rivaal Ayrton Senna aan te trekken. Senna, die al twee jaar knarsetandend in zijn McLaren rondreed terwijl Williams de beste wagens ontwierp, zag zijn kans schoon om ook voor zijn vierde wereldtitel te gaan. Teamgenoot van Senna werd Damon Hill, die bij het team van Williams mocht blijven. 

Bij McLaren moesten ze niet alleen de iconische Senna vervangen, maar moesten ze na het mislukte avontuur met Ford en een onsuccesvolle test met een Lamborghini V12 op zoek naar een nieuwe motor. Uiteindelijk koos het team uit Woking voor de V10 van het Franse Peugeot. De auto werd bestuurd door de ervaren Brit Martin Brundle en de talentvolle Fin Mika Hakkinen.

Bij Benetton stond ook een nieuwe coureur aan de start. Michael Schumacher kreeg de Fin J.J. Lehto als nieuwe teamgenoot. Jos Verstappen werd na het overtuigend winnen van de Duitse Formule 3 titel en het rijden van een indrukwekkende test voor collega-team Footwork door Benetton aangesteld als testcoureur. Verstappen maakte tijdens zijn kennismaking met de Formule 1 in september 1993 grote indruk op de Formule 1-wereld door slechts 0.07 langzamer te zijn dan Footwork-coureur Derrick Warwick in een tijd waarmee als tiende aan de twee dagen verreden Grand Prix van Portugal had mogen beginnen.

Ferrari hield vast aan coureurs-duo Jean Alesi en Gerhard Berger. Het team was het enige team dat vasthield aan V12-motor, waar de concurrentie ging racen met een V10 of in het geval van de teams die met Ford-motoren reden (Benetton, Larrousse en Footwork) zelfs een V8.

In 1994 werd het wereldkampioenschap verreden met veertien teams en 28 wagens. Aangezien er maximaal 26 auto’s aan een Grand Prix deel mogen nemen betekende dat dat er structureel twee wagens na de kwalificatie uitgesloten zouden worden van deelname. Naast de vier topteams namen in 1994 ook Sauber, Jordan, Larrousse, Tyrrell, Minardi, Ligier, Footwork en Lotus weer mee aan het kampioenschap. Naast deze twaalf bestaande teams debuteerden de teams van Simtek en Pacific in de Formule 1. 

Tijdens de voorbereidende wintertests gaat het al snel mis. Op 21 januari 1994 crasht J.J. Lehto tijdens zijn eerste kennismaking met de Benetton B194 op Silverstone hard. De Fin vliegt met 220 km/u achterwaarts de muur in bij de Stowe-bocht op Silverstone. De diagnose luidt dat de coureur een gebroken nekwervel heeft overgehouden aan zijn crash en geopereerd moet worden. Lehto gaat de openingsronden van het seizoen missen. Jos Verstappen wordt naar voren geschoven als zijn vervanger.

In het pre-seizoen is het erg lastig om een beeld te krijgen omdat de teams vrij zijn om te testen waar ze willen. Benetton test bijvoorbeeld op Silverstone, terwijl Williams opteert voor Imola in Italië en Estoril in Portugal. Pas tijdens de Braziliaanse Grand Prix, de eerste ronde van het wereldkampioenschap zal iedereen een indicatie krijgen waar hij staat. Tijdens de eerste kwalificatie op vrijdag blijkt Senna in zijn nieuwe Williams het snelste te zijn voor Michael Schumacher in de Benetton en Jean Alesi in de Ferrari. Karl Wendlinger zet in zijn Sauber-Mercedes verrassend de vierde tijd neer. De nieuwe teams Simtek en Pacific zijn enkele seconden langzamer dan de rest van het veld en gaan onderling uitmaken welke twee auto’s op zondag niet mogen starten.

Tijdens de tweede kwalificatietraining op zaterdag is Senna opnieuw het snelst en eigent zich daarmee de pole position toe. Schumacher start naast hem op de eerste rij voor Alesi en Damon Hill in de tweede Williams. Jos Verstappen kwalificeert zich in zijn allereerste Formule 1-race keurig als negende.

Bij de start van de race behoudt Senna zijn eerste plaats, maar wordt Schumacher ingehaald door Alesi. In de tweede ronde herstelt Schumacher zijn positie. Het is de tijd dat Formule 1-wagens nog alles behalve betrouwbaar zijn en dat blijkt uit het feit dat liefst veertien van de 26 deelnemers de finish niet halen. Gerhard Berger is de eerste van de toppers die uitvalt. De Ferrari-coureur moet in de vijfde ronde opgeven met motorproblemen. In de 34e ronde vallen vier coureurs in één bocht uit. Op het moment dat Martin Brundle, Eddie Irvine en Jos Verstappen Eric Bernard op een ronde willen zetten gaat het voor alle vier de coureurs fout. Irvine wil Bernard voorbij op het moment dat Verstappen hem in wil halen en al voor de helft naast hem zit. Irvine drukt Verstappen met twee wielen op het gras en de Nederlander verliest de controle over zijn Benetton, komt al glijdend in contact met de Jordan van Irvine en de Ligier van Bernard alvorens gelanceerd te worden door McLaren van de daarvoor rijdende Brundle. Verstappen slaat over de kop alvorens in de grindbak te stranden. Een spectaculair eind aan een solide debuutrace van de Nederlander.

Het is echter niet de meest dramatische uitvalbeurt van de dag. Die kwam op naam van Senna, die inmiddels de leiding na de pitstops af heeft moeten staan aan Schumacher. In zijn poging om het gat met de Duitser te verkleinen neemt Senna te veel risico en spint hij in de 55ste ronde van de baan. Wederom slaagt de Braziliaan er niet in om zijn thuisrace te winnen. Een volgende kans zou hij niet meer krijgen. Schumacher wint uiteindelijk de Grand Prix van Brazilië met een ronde (!) voorsprong op nummer twee Damon Hill. Jean Alesi completeert het podium.

Uitslag Grand Prix van Brazilië en tussenstand WK:
1. Michael Schumacher (10)
2. Damon Hill (6)
3. Jean Alesi (4)
4. Rubens Barrichello (3)
5. Ukyo Katayama (2)
6. Karl Wendlinger (1)

In de volgende aflevering gaan we terug naar de dramatische races van 1994. Van de Grand Prix van de Pacific waar Nicola Larini reed met een illegale Ferrari, de heftige ongelukken van Barrichello, Ratzenberger en Senna op Imola en een comateuze Wendlinger in Monaco tot de ingrepen van de FIA vanaf de Spaanse Grand Prix die door velen als mosterd na de maaltijd gezien werden.